LECZENIE
O tym, czy rozpoznana arytmia wymaga leczenia farmakologicznego lub chirurgicznego, decyduje lekarz. Wybór sposobu leczenia zależy nie tylko od rodzaju niemiarowości, lecz także od wieku pacjenta, jego stanu ogólnego i przebiegu choroby.
MEDYCYNA KONWENCJONALNA
W przypadku niegroźnych arytmii lekarz zaleca postępowanie mające na celu przerwanie arytmii (patrz: Domowe sposoby leczenia). W razie potrzeby stosuje się leki. W wyborze tych ostatnich lekarz kieruje się rodzajem arytmii, wiekiem pacjenta oraz dotychczasowym przebiegiem i ewentualnym występowaniem innej choroby serca. Leki z grupy swoiście antyarytmicznych, takie jak chinidyna, amiodaron, a także leki z naparstnicy działają bardzo silnie, często mają poważne działanie niepożądane i z tego względu nie są stosowane rutynowo. Często podaje się je podczas wykonywania badali elektrofizjologicznych, aby przewidzieć ich skuteczność i stwierdzić, czy nie spowodują niepożądanych reakcji.
W przypadkach nagłych w celu przerwania arytmii i przywrócenia rytmu podstawowego stosuje się wstrząs elektryczny w okolicy serca (kardiowersja elektryczna), po czym pacjentowi podaje się leki. Kardiowersję stosuje się także wówczas, gdy pacjent nie reaguje na leczenie farmakologiczne lub gdy lekarz uzna sytuację za groźną z powodu współistnienia innej choroby serca.
Czasami dla trwałego opanowania arytmii stosuje się specjalne urządzenia elektroniczne. W przypadkach objawowego rzadkoskurczu bywa to zwykle sztuczny rozrusznik (stymulator). Przy skłonności do częstoskurczów komorowych wszczepia się na stale kardiowerter (aparat do kardiowersji), defibrylator.
Składa się on z wprowadzonej do serca elektrody, która w razie potrzeby automatycznie wywołuje wstrząs elektryczny.
Pacjenci narażeni na dwa rodzaje arytmii: częstoskurcz i rzadkoskurcz (tzw. zespół tachybrady) mogą być zaopatrzeni w rozrusznik defibrylator -urządzenie przywracające podstawowy rytm serca za pomocą wstrząsu elektrycznego i utrzymujące go w granicach prawidłowych.
Niekiedy bywa konieczne postępowanie bardziej radykalne. Jeżeli źródłem arytmii jest pewien obszar mięśnia sercowego, to dla wyłączenia jego wpływu stosuje się tzw. ablację. Polega ona na wprowadzeniu do serca przez żyłę lub tętnicę cewnika zaopatrzonego w urządzenie emitujące fale radiowe wysokiej częstotliwości, które wyłączają obszar odpowiedzialny za powstawanie arytmii. W niektórych przypadkach zachodzi konieczność zabiegu na otwartym sercu i wycięciu tkanki odpowiedzialnej za powstawanie arytmii.
ODŻYWIANIE, WITAMINY 1 MINERAŁY
Wapń, magnez i potas mają zasadnicze znaczenie dla prawidłowej czynności serca. Niedobory tych składników mineralnych mogą wywołać arytmie (nadmiar także stwarza problemy, zwłaszcza wapnia). Dożylne podawanie magnezu może skorygować częstoskurcz i wiele innych arytmii. Źródłem magnezu są orzechy, fasola, soja, otręby, ciemnozielone warzywa oraz ryby. Potas znajduje się w wielu owocach i warzywach. Należy pamiętać, że pozbawiamy organizm zapasów magnezu i potasu, jadając zbyt dużo soli albo tłuszczów nasyconych, jak również nadużywając środków moczopędnych czy przeczyszczających.
STYL ŻYCIA
Rytm serca przyspiesza się w trakcie ćwiczeń fizycznych, potem zwykle ponownie staje się wolniejszy. U osób niećwiczących tętno spoczynkowe wynosi około 80 uderzeń na minutę, u ćwiczących – około 60-65 uderzeń. Aktywność fizyczna pomaga też pozbyć się nadmiaru adrenaliny – hormonu pobudzającego serce podczas spoczynku.
Nikotyna w papierosach działa stymulująco i może prowokować arytmię u osób na to podatnych. Palacz, u którego rozpoznano częstoskurcz, powinien zerwać z nałogiem.
TERAPIE ZIOŁOWE
Wiele ziół zawiera składniki wzmacniające uderzenia serca i stabilizujące ich rytm. Niektóre, jak naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea), działają zbyt silnie, by mógł je stosować samodzielnie niespecjalista. Głóg (Crataegus laevigata), działający delikatnie, lecz skutecznie przy schorzeniach serca, jest najodpowiedniejszy do domowego użytku. Roślina ta rozszerza naczynia krwionośne i pobudza mięsień sercowy, co może pomóc ustabilizować arytmię. Należy zaparzyć 2-3 łyżeczki głogu w 1/4 litra wrzątku i pić 4 filiżanki dziennie.
ZAPOBIEGANIE
Ogranicz używanie kofeiny, nikotyny, alkoholu i leków pobudzających – każdy z tych środków przyspiesza czynność serca. Jeżeli już doszło do napadu częstoskurczu, zrezygnuj z nich całkowicie. Zmniejszaj stres, wykonując ćwiczenia fizyczne lub w każdy inny sposób skuteczny w twoim przypadku. Jeśli chorujesz na serce, stosuj przepisane leczenie, gdyż pomaga to zapobiec lub opanować arytmie.